به ضربه ناگهانی که به دندان وارد می‌شود، تروما (Trauma) می‌گویند.
بیش‌ترین ترومای دندانی مربوط به دندان‌های قدامی فک بالای کودکان است. آسیب ناشی از ضربه دندان می‌تواند از یک ترک ساده در تاج دندان تا بیرون آمدن کامل دندان از جای خود متفاوت باشد.
اقدامات اورژانسی بعد از ضربه به دندان کودک
- اگر تکه‌ای از دندان شکسته است، آن را درون شیر یا بزاق دهان قرار داده و سریع به دندانپزشک کودک خود مراجعه کنید.
- برای بررسی لقی دندان، به دندان به هیچ عنوان دست نزنید.
- در صورت درد کودک، از مسکن‌ها و کمپرس سرما استفاده کنید.
- در صورت خونریزی لثه، آن را با گاز استریل تمیز کنید.
- بلافاصله بعد ضربه برای تمیز کردن زخم، از مسواک و دهانشویه و … استفاده نکنید.
- بلافاصله با دندانپشک کودک خود تماس گرفته و نحوه ضربه، و وضعیت دندان را توضیح دهید.
انواع آسیب‌های ناشی از ضربه به دندان
1- شکستگی دندان
شکستگی دندان می‌تواند محدود به مینای دندان باشد و یا عاج و حتی عصب دندان (پالپ) را درگیر کند.
هم‌چنین شکستگی می‌تواند شامل تاج دندان و یا شامل درگیری تاج و ریشه دندان و یا ریشه دندان به تنهایی باشد.
بسته به عمق و میزان درگیری، درمان آن نیز متفاوت است.
اگر بر اثر ضربه، سطحی از تاج دندان شکسته، آن را حفظ کنید و نزد دندانپزشک خود ببرید.
2- کوفتگی و لقی مختصر دندان
3- جابه‌جایی دندان در محل خود
این جابه‌جایی می‌تواند به شکل فرو رفتن دندان در فک و یا جلو یا عقب رفتن دندان باشد.
در این مواقع حتماً باید کودک توسط دندانپزشک متخصص اطفال معاینه شود و نمای رادیوگرافی لازم تهیه شود.
4- خارج شدن کامل دندان از محل خود
این اتفاق برای دندان شیری، نگرانی زیادی ندارد. مگر این که والدین و کودک از نظر زیبایی، ناراضی باشند که در این صورت می‌توان با پروتز، دندان جایگزین کرد.
* به خاطر داشته باشید در صورت خارج شدن دندان شیری از محل خود، هرگز آن را در محل خود برنگردانید! (به علت خطری که برای جوانه دندان دائمی زیرین دارد.)
و اما خارج شدن کامل دندان دائمی از فک یک مورد اورژانسی بوده و فوراً باید با مراجعه فوری به دندانپزشک در محل خود برگردانده شود.
راهنمای اقدام فوری بعد خارج شدن دندان دائمی از دهان
- دندان را از محل تاج بگیرید. به ریشه آن دست نزنید.
- دندان را با فشار ملایم آب ولرم بشویید. دندان را خشک نکنید.
- دندان را داخل یک لیوان شیر و یا در سرم نمکی قرار داده و فوراً نزد دندانپزشک ببرید.
در بسیاری از موارد، دندان کنده شده، کاملاً در محل خود جوش می‌خورد.
این دندان نیاز است که درمان ریشه (عصب‌کشی) شده و در محل خود ثابت (اسپیلینت) گردد.
نکات مهم در مورد انواع ضربه‌های دندانی
- بهتر است در ساعات اولیه ضربه، عکس رادیوگرافی از دندان گرفته شود تا میزان درگیری تاج و ریشه و بافت اطراف دندان و استخوان مورد بررسی قرار گیرد.
- رژیم غذایی نرم (عدم استفاده از مواد غذایی سفت مانند نان سفت ، میوه سفت) و رعایت بهداشت دهان در سطح عالی، برای دو هفته، در اکثر موارد توصیه می‌شود.
- آنتی‌بیوتیک در صورت صلاحدید دندانپزشک تجویز می‌شود که دوره درمانی آن می‌بایست کاملاً طی شود.
بدون نظر